Oude schoorsteen behouden of verwijderen: wanneer wat verstandig is

Waarom deze vraag steeds vaker speelt

In veel woningen wordt de schoorsteen al jaren niet meer actief gebruikt. Open haarden zijn verwijderd of buiten gebruik gesteld en cv-installaties zijn vervangen door andere systemen. Toch blijft de schoorsteen vaak staan, ‘voor de zekerheid’. Dat roept de vraag op of behoud altijd verstandig is.

Binnen het bredere thema schoorsteenrenovatie: wanneer nodig? draait deze afweging niet alleen om gebruik, maar ook om constructie, onderhoud en risico’s op de langere termijn.

De constructieve rol van een schoorsteen

Een schoorsteen is niet altijd een los element. In veel oudere woningen maakt hij deel uit van de dragende structuur. Hij kan bijdragen aan de stabiliteit van muren, vloeren of zelfs de dakconstructie.

Het volledig verwijderen van een schoorsteen zonder rekening te houden met deze rol kan leiden tot verzakkingen, scheurvorming of doorbuiging van het dak. Daarom is het belangrijk om eerst inzicht te krijgen in hoe de schoorsteen is opgebouwd en waarop hij steunt.

Gedeeltelijk verwijderen: onderschat risico

Een veelgekozen oplossing is het gedeeltelijk verwijderen van de schoorsteen, bijvoorbeeld tot net onder het dak. Dit lijkt op het eerste gezicht eenvoudig, maar brengt specifieke risico’s met zich mee. Het resterende deel moet constructief worden opgevangen en volledig waterdicht worden afgesloten.

Wanneer dit niet zorgvuldig gebeurt, ontstaan juist nieuwe lekkagepunten. Regenwater vindt dan zijn weg via oude rookkanalen, slechte afdichtingen of verzwakte aansluitingen rond het dakvlak.

Wanneer behouden verstandiger is

In sommige situaties is behouden de meest logische keuze. Dat geldt bijvoorbeeld wanneer de schoorsteen constructief belangrijk is of wanneer verwijdering meer risico’s en kosten met zich meebrengt dan onderhoud.

Ook kan een ongebruikte schoorsteen relatief probleemloos blijven bestaan, mits hij correct wordt afgesloten en voldoende geventileerd blijft. Behoud betekent in dat geval niet ‘niets doen’, maar gericht onderhoud om toekomstige schade te voorkomen.

Wanneer verwijderen wel logisch kan zijn

Verwijderen kan verstandig zijn wanneer de schoorsteen ernstig is aangetast, structureel lekkages veroorzaakt of geen enkele functie meer vervult binnen de constructie van de woning. Ook bij grootschalige dakrenovaties of verbouwingen wordt deze keuze vaker overwogen.

De uiteindelijke beslissing hangt sterk af van de technische staat van de schoorsteen en de manier waarop hij in het gebouw is geïntegreerd.

Relatie met onderhoudskosten en lekkages

Een ongebruikte schoorsteen blijft onderhoud vragen. Voegwerk, loodslabben en afdekkingen verouderen onder invloed van weer en temperatuurverschillen. Dit kan leiden tot terugkerende lekkages en kosten, terwijl de schoorsteen zelf geen actieve functie meer heeft.

Aan de andere kant kan ondoordachte verwijdering juist nieuwe problemen veroorzaken die kostbaarder zijn dan regulier onderhoud. De afweging is daarom altijd maatwerk.

Misverstanden rond verwijderen

Een veelvoorkomend misverstand is dat het verwijderen van een schoorsteen automatisch alle problemen oplost. In de praktijk verplaatst het risico zich vaak naar de plek waar de schoorsteen was aangesloten op dak en constructie.

Ook wordt soms gedacht dat een ongebruikte schoorsteen geen schade kan veroorzaken. Juist stilstaande rookkanalen zijn gevoelig voor condensvorming en vochtproblemen.

Veelgestelde vragen

Kan ik een schoorsteen zomaar laten verwijderen?
Nee, de constructieve rol moet altijd worden beoordeeld voordat verwijdering plaatsvindt.

Is gedeeltelijk verwijderen veilig?
Dat kan, mits het resterende deel constructief correct wordt opgevangen en waterdicht wordt afgewerkt.

Levert een ongebruikte schoorsteen altijd problemen op?
Niet altijd, maar zonder onderhoud neemt het risico op lekkages en vochtschade wel toe.

Is verwijderen goedkoper dan renovatie?
Dat verschilt per situatie en hangt af van de constructie en technische staat.

Kan een oude schoorsteen nog een functie krijgen?
In sommige gevallen wel, bijvoorbeeld als ventilatiekanaal, mits technisch geschikt.